سخنان گهربار امام على عليه السلام
مَنْ حَسُنَتْ خَليقَـتُهُ طابَتْ عِشْرَتُهُ؛
هر كس خوش اخلاق باشد، زندگىاش پاكيزه و گوارا می شود.غررالحكم، ح 8153.
وُصولُ الْمَرْءِ اِلى كُلِّ ما يَبْتَغيهِ مِنْ طيبِ عَيْشِهِ وَ اَمنِ سِرْبِهِ وَ سَعَةِ رِزْقِهِ بِحُسْنِ نيَّتِهِ وَ سَعَةِ خُلْقِهِ؛
انسان، با نيّت خوب و اخلاق خوب، به تمام آنچه در جستجوى آن است، از زندگى خوش و امنيت محيط و روزى زياد، دست می يابد.غررالحكم، ح 10141 .
اِذا فَسَدَتِ النِّـيَّةُ وَقَعَتِ الْبَليَّةُ؛
هرگاه نيت فاسد شود، بلا و گرفتارى پيش مىآيد.غررالحكم، ح 4021.
اِنَّ الْعِلْمَ حَياةُ الْقُلوبِ وَ نورُ الاَْبْصارِ مِنَ الْعَمى وَ قُوَّةُ الاَْبْدانِ مِنَ الضَّعْفِ؛
به راستى كه دانش، مايه حيات دلها، روشن كننده ديدگان كور و نيروبخش بدنهاى ناتوان است.امالى صدوق، ص 493، ح 1.
اَ لْجَهْلُ مُميتُ الاَْحْياءِ وَ مُخَلِّدُ الشَّقاءِ
نـادانى، مايـه مرگ زندگان و دوام بدبختى است.غررالحكم، ح 1464 .
اَلصَّبْرُ فِى الاُْمورِ بِمَنْزِلَةِ الرَّأسِ مِنَ الْجَسَدِ، فَاِذا فارَقَ الرَّأسُ الجَسَدَ فَسَدَ الْجَسَدُ وَ اِذا فارَقَ الصَّبْرُ الاُْمورَ فَسَدَتِ الاُْمورُ
نقش صبر در كارها همانند نقش سر در بدن است؛ همچنان كه اگر سر از بدن جدا شود، بدن از بين مىرود، صبر نيز هرگاه همراه كارها نباشد، كارها تباه مىگردند.
كافى، ج 2، ص 90، ح 9.
اَطْيَبُ الْعَيْشِ القَناعَةُ
خوشترين زندگى، زندگى با قناعت است.غررالحكم، ح 2918 .
مَنْ لَمْ يَتَدارَكْ نَفْسَهُ بِاِصْلاحِها اَعْضَلَ داؤُهُ وَ اَعْيى شِفائُهُ وَ عَدِمَ الطَّبيبَ
هر كس به اصلاح خود نپردازد، بيماری اش سخت می شود و در درمانش به رنج می افتد و طبيبى نخواهد يافت.غررالحكم، ح 9025
َلاِْنْصافُ راحَةٌ
انصاف، مايه آسايش است.غررالحكم، ح 16.
اَلْبَغْىُ يَصْرَعُ الرِّجالَ وَ يُدْنِى الاْآجالَ
ظلم و تجاوز، انسان را زمين می زند و مرگها را نزديك میسازد.غررالحكم، ح 1494.
حُبُّ الدُّنْيا يُفْسِدُ الْعَقْلَ وَ يُصِمُّ الْقَلْبَ عَنْ سَماعِ الْحِكْمَةِ وَ يوجِبُ اَليمَ الْعِقابِ
دل بستگى به دنيا، عقل را فاسد می كند، قلب را از شنيدن حكمت ناتوان می سازد و باعث عذاب دردناك می شود.غررالحكم، ح 4878.
اَلزُّهْدُ فِى الدُّنْيا الراحَةُ الْعُظْمى
بی رغبتى به دنيا، بزرگترين آسايش است.غررالحكم، ح 1316.
اَ لْحَقودُ مُعَذَّبُ النَّفْسِ، مُتَضاعَفُ الهَمِّ
كينه توز، روحش در عذاب است و اندوهش دو چندان.غررالحكم، ح 1962.
اَ لْحِلْمُ حِجابٌ مِنَ الآْفاتِ
بردباری، مانعى در برابر آفت هاست.غررالحكم، ح 720 .
اَ لْحَسَدُ يُضْنِى الجَسَدَ
حسد، بدن را فرسوده و عليل می كند.غررالحكم، ح 943 .
اَ لْمُريبُ اَبَدا عَليلٌ
آدم بدبين، هميشه بيمار است.غررالحكم، ح 839 .
مَنْ لَجَّ وَ تَمادى فَهُوَ الرّاكِسُ الَّذى رانَ اللّهُ عَلى قَلْبِهِ وَ صارَت دائرَةُ السَّوءِ عَلى رَأسِهِ
هر كس لجاجت كند و بر آن پافشارى نمايد، او همان بخت برگشته اى است كه خداوند بر دلش پرده [غفلت] زده و پيشامدهاى ناگوار بر فراز سرش قرار گرفته است.نهج البلاغه، از نامه 58.
صيانَةُ الْمَرْاَةِ اَنـْعَمُ لِحالِها وَ اَدْوَمُ لِجَمالِها
محفوظ بودن زن، براى سلامتی اش مفيدتر است و زيبايى او را با دوام تر می كند.
غررالحكم، ح 5820 .
قَدْ خاطَرَ بِنَفْسِهِ مَنِ اسْتَغْنى بِرَأيِهِ
هر كس خود را، از رأى و نظر ديگران بی نياز بداند، خودش را به خطر انداخته است.
من لايحضره الفقيه، ج 4، ص 388، ح 5834 .
اَعْجَبُ ما فِى الاِْنْسانِ قَلْبُهُ وَ لَهُ مَوارِدُ مِنَ الْحِكْمَةِ وَ اَضْدادٌ مِنْ خِلافِها فَاِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجاءُ اَذَ لَّهُ الطَّمَعُ وَ اِنْ هاجَ بِهِ الطَّمَعُ اَهْلَكَهُ الْحِرْصُ وَ اِنْ مَلَكَهُ الْيَأسُ قَتَلَهُ الاَْسَفُ... فَكُلُّ تَقْصيرٍ بِهِ مُضِرٌّ وَ كُلُّ اِفْراطٍ بِهِ مُفْسِدٌ
شگفت ترين عضو انسان قلب اوست و قلب مايه هايى از حكمت و ضد حكمت دارد. اگر آرزو به آن دست دهد، طمع خوارش می گرداند و اگر طمع در آن سر بركشد، حرص نابودش می كند و اگر نااميدى بر آن مسلّط شود، اندوه، او را میكُشد... هر كوتاهى برايش زيانبار است و هر زياده روى برايش تباهى آفرين.
علل الشرايع، ص 109، ح 7 .
مَنِ اقْتَصَرَ عَلى بُلْغَةِ الْكَفافِ فَقَدِ انْتَظَمَ الراحَةَ وَ تَبَوَّأَ خَفْضَ الدَّعَةِ
هر كس به مقدار كفايت، قناعت كند، آسايش می يابد و براى خويش زمينه گشايش فراهم می كند.(نهج البلاغه، حكمت 377.
|